Lo Tết cho đồng bào nghèo nhưng còn lo cuộc sống sau Tết

Bà con xuống chợ mua bán các loại hàng hóa đón Tết PV: Thưa ông, là người gắn bó với đồng bào các vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, ông cảm nhận thế nào về khoảng cách giàu, nghèo trong xã hội ta hiện nay? Ông Lù Văn Que Ông Lù Văn Que : Nói về điều này phải dựa trên nhiều tiêu chí đánh giá. Tiêu chí về đời sống vật chất, về nhà ở, về ăn mặc, về đời sống ý thức….Đúng là một khoảng cách lớn. Trước đây theo thông tin tôi được biết, ngay ở thị thành lớn, ở miền xuôi khoảng cách giàu, nghèo chênh nhau làng nhàng đã khoảng 6-7 lần. Hiện nay thì vững chắc lớn hơn. Ở những vùng tôi từng đi có gia đình một tháng thu nhập không được 1 triệu. Có nơi tôi đến thấy người ta bảo, một ngày chúng tôi làm chỉ được 10 nghìn thôi. Nên bây chừ mà nói khoảng cách giàu, nghèo bao xa thì tôi không khẳng định được. Nhưng về căn bản, thưa ông, bao năm qua với chính sách của Đảng và quốc gia, với nạm của nhiều ngành, nhiều cấp, chúng ta đã khai triển rất nhiều chương trình xóa đói giảm nghèo? - Cuộc sống của đồng bào nói chung, dưới sự lãnh đạo của Đảng và quốc gia đều được nâng lên. Rất tiếc là không đồng đều giữa các vùng và các dân tộc. Tôi cho đấy là một thực trạng. Bộ phận khó khăn vẫn ở vùng dân tộc thiểu số và miền núi. Vấn đề này bấy lâu Đảng và quốc gia cũng đã quan tâm, cũng có tương trợ mặt này, mặt khác nhưng chưa đáp ứng được đề nghị. Ý kiến của tôi là một phần bản thân người nghèo, những hộ nghèo phải cầm cố vươn lên, tự cứu lấy mình để giải quyết cái đói nghèo của mình. Tự mình phải cứu lấy mình, phải vươn lên, giải quyết cho mình, không nên có miêu tả trông đợi ỷ lại sức khác, hay Nhà nước tương trợ trợ giúp. Nếu ai còn có diễn tả như thế thì không phải tích cực. Nhưng có một số vùng, đặc điểm của vùng khiến khả năng tự thoát nghèo túng hơn các vùng khác. Chả hạn như miền Trung năm nào bão, lũ cũng vào, hay một số vùng căn cứ cách mạng, chiến khu cũ… có những thiệt thòi hơn? - Đó là những lý do khách quan. Còn sự thật vẫn có phần do chủ quan mà nghèo khó. Anh có điều kiện đất đai, cùng là con người, cùng sống một làng bản như thế, tại sao nhà này có đủ ăn, đủ mặc, nhà kia lại thiếu? Tôi cho đây là phần chủ quan cần phải có sự tương trợ để họ tự vươn lên là chính. Còn đúng là có những vùng đất, những gia đình đích thực khó khăn do khách quan như thiên tai, lũ lụt, ốm đau, bệnh tật, tai ách ập đến… Hoặc do cảnh ngộ như lính, gia đình liệt sỹ, chất độc da cam… Thì tôi cho rằng, Đảng và Nhà nước phải thật sự quan tâm. Và toàn từng lớp cũng phải đặc biệt quan tâm. Thế mới thỏa đáng. Vậy thì mình phải có chính sách, có một dự án phòng trừ như thế nào để chủ động hơn. Thiên tai là việc của trời, mưa nắng là việc của trời, khó lường định được. Nhưng nhiều chỗ có thể phòng tránh được thì phải chủ động. Tôi cho rằng chủ trương của mình phải có biện pháp phòng từ trước, để đỡ khó khăn cho những vùng đồng bào luôn gặp thiên tai. Từ cuộc vận động lớn của Mặt trận như "Ngày vì người nghèo”, hiện trong xã hội có phong trào đi làm tình nguyện một cách tự phát, tự giác khá rầm rộ, nhất là đến dịp Tết, rất nhiều doanh nghiệp, cá nhân chủ nghĩa tình nguyện mang cái Tết đến với người nghèo. Đứng ở giác độ từng lớp, ông dòm vấn đề này như thế nào? - Tôi thấy rất tốt, rất ủng hộ, hoan nghênh những người có hảo tâm như thế. Như người ta nói "lá lành đùm lá rách”, và "một miếng khi đói bằng một gói khi no”, tôi cho đó là tấm gương rất đáng khuyến khích. Tôi cũng là người dân tộc, tôi thay mặt cho cán bộ, cho người dân tộc rất cảm ơn những tấm lòng đáng quý, bộc lộ tinh thần đùm bọc lẫn nhau, tương thân tương ái. Đấy chính là thực hành kết đoàn cụ thể, viện trợ cụ thể của cái chúng ta hay nói là tinh thần đại đoàn kết dân tộc. Làm từ thiện mà không có lạm dụng, mà là tình thật thì tôi cho như thế là tốt, rất hoan nghênh và cũng mong muốn như thế. Nhưng tôi cũng thấy những người được nhận từ thiện phải suy nghĩ, phải biết tranh thủ từ cơ hội này, điều kiện hỗ trợ này mà vươn lên. Tôi cho rằng, mọi sự vươn lên phải khởi hành từ ý chí con người, đó mới là nguyên tố quyết định. Chỉ có vươn lên thôi, chẳng thể cứ ngồi chờ. Thậm chí còn có chuyện có người được xây cho nhà tình thương, nhà Đại kết đoàn không ở lại bán đi…Nếu còn tư duy ăn xổi như vậy thì bao giờ mới thoát nghèo. Mặt khác, cùng với phong trào làm từ thiện lại có một sự thực khá đau lòng. Đó là chuyện ăn chặn tiền cho đồng bào nghèo, như mới rồi có việc rất tệ là dám ăn chặn cả tiền cho đồng bào nghèo của chủ toạ nước…? - Những hành động đó tôi cho rằng phải lên án. Người ta đã nghèo, đã khó rồi lại còn đi "ăn” tiền của người ta. Cũng như một số người trước đây "ăn” tiền tài liệt sỹ, thương binh. Đứng ở góc độ là Chủ nhiệm Hội đồng tham mưu về Dân tộc của MTTQ Việt Nam, ông có kiến nghị gì về chính sách xóa đói giảm nghèo hiện? - Xóa đói giảm nghèo phải có một quá trình, một thời gian nhất định, nên tôi nghĩ những nơi thực thụ khó khăn cũng mong muốn được xã hội, Nhà nước tương trợ cho người ta, để người ta có điều kiện vươn lên. Nói chung, chủ trương chính sách của nước ta có rất nhiều, và cũng có hiệu quả cố định. Căn bản Chính phủ đã có những điều chỉnh. Trước đây, Chính phủ chỉ có chính sách với hộ nghèo, chưa có chính sách đối với hộ cận nghèo trong khi họ không khác nhau là mấy! Hội đồng Tư vấn về Dân tộc của trận mạc đã có kiến nghị và hiện Chính phủ đã có điều chỉnh, chứ nếu không giữa người nghèo với người cận nghèo sẽ có cái bất hòa. Nếu tiền Chính phủ chỉ cho người nghèo thì có người bảo người nghèo được chăm lo từ đầu đến chân, còn chúng tôi chẳng được cái gì? hiện giờ Chính phủ có nới ra cho hộ cận nghèo cũng được tương trợ giúp đỡ… Tôi cho rằng xử lý như thế là đảm bảo được hài hòa đoàn kết các dân tộc. Tới đây, Hội đồng Tư vấn về Dân tộc của chiến trận sẽ có những đột phá. Phải soát lại một số cơ chế và chính sách của quốc gia đối với đồng bào dân tộc và đồng bào nghèo. Hiện thời cái gì ăn nhập thì sẽ tiếp chuyện làm, cái gì không phù hợp thì phải kiến nghị có điều chỉnh bổ sung. Bởi muốn đoàn kết dân tộc, muốn giải quyết lợi. Chính đáng của người dân, phải đi gỡ chủ trương, chính sách. Vì vấn đề này rất quan yếu, kể cả chính sách dùng cán bộ, chính sách kinh tế, đời sống, học hành của dân đều phải điều chỉnh lại. Chính sách với đồng bào phải được điều chỉnh sao cho thích hợp với lòng dân. Cái gì không phù hợp lòng dân là hỏng. Phải hiệp lòng dân mới vào cuộc sống được. Việc bảo đảm cho mọi đồng bào đều được hưởng một cái Tết giàu có, vui vẻ là chủ trương và bổn phận an sinh của Đảng và Nhà nước ta. Vào thời khắc này, là một đại diện của người dân tộc thiểu số ở Thủ đô, ông ước mong điều gì trong việc chăm lo Tết cho người nghèo? - Tôi mong đồng bào ai cũng có một cái Tết đầy đủ và vui vẻ. Nhưng không chỉ Tết mà cuộc sống sau Tết của đồng bào cũng phải được bảo đảm. Tôi cho rằng, những năm mới rồi bà con đồng bào ta đã có nhiều nuốm. Phải nhấn trong khó khăn chung của cả nước, đồng bào đã có vươn lên và có tiến bộ nhất định. Nhưng so với đề nghị thì chưa đáp ứng được. Cho nên tôi mong muốn: Đồng bào chúng ta phải vươn lên. Phải lo lấy việc của mình. Như đã có lần tôi nói, việc của dân tộc là phải do người dân tộc đó tự giải quyết lấy là chính, phát huy những người điển hình, các già làng, trưởng họ, dạy bảo nhau làm theo gương Bác Hồ, tôi tin chắc sẽ thành công! Tôi chỉ mong như thế. Người nghèo phải luôn vận động mạnh hơn nữa. Thực tại cuộc sống đòi hỏi như thế. Đất nước cũng đòi hỏi như thế. Trân trọng cảm ơn ông! Tôi mong đồng bào ai cũng có một cái Tết đầy đủ và vui vẻ. Nhưng không chỉ Tết mà cuộc sống sau Tết của đồng bào cũng phải được bảo đảm. Tôi cho rằng, những năm mới rồi bà con đồng bào ta đã có nhiều gắng. Phải thừa nhận trong khó khăn chung của cả nước, đồng bào đã có vươn lên và có tiến bộ nhất thiết. Nhưng so với đề nghị thì chưa đáp ứng được. Do vậy tôi mong muốn: Đồng bào chúng ta phải vươn lên. Phải lo lấy việc của mình. C.Thúy (thực hành)