Lòng tham sẽ trở lại?

Tư Giang phục hồi thị trường bất động sản là một trong những thách thức nhằm khôi phục đà tăng trưởng kinh tế. Ảnh: thanh lịch. Giấc mộng làm giàu của Nguyễn Văn Phong, một người đầu cơ bất động sản 45 tuổi ở Hà Nội đã lụi tàn. Anh vừa phải bán cắt lỗ bốn lô đất ở gần Dương Nội, một khu đô thị mới ở thủ đô do không thể chịu được sức ép tài chính. Mỗi lô đất rộng gần 80 mét vuông có nhà bốn tầng xây thô được Phong mua với giá 7,5 tỉ đồng cách đây gần bốn năm, trước Tết mới rồi, Phong buộc phải bán với giá 2,6 tỉ đồng mỗi lô. Vụ đầu tư này đã làm Phong lỗ tới gần 20 tỉ đồng, số tiền mà anh thừa nhận đã “thiêu rụi” ngày mai không chỉ của riêng mình. Câu chuyện như của Phong không phải là hiếm. Ở La Phù, một làng nghề lừng danh thuộc Hà Tây cũ, cũng có nhiều người lâm vào tình trạng tương tự. Nhiều người, sau khi đã đầu tư vào bất động sản, và mở rộng dây chuyền sản xuất khi thị trường rơi vào những cơn cuồng nộ cách đây vài năm, nay đã gần như vỡ nợ. Trên toàn quốc, theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, có gần 200.000 doanh nghiệp ước lượng đã vỡ nợ trong vòng bốn năm gần đây. Một phần của hệ lụy này, theo tổng giám đốc CBRE Marc Townsend, là thị trường văn phòng ở Hà Nội phải mất 8-9 năm nữa mới cho thuê hết. “Nợ xấu ngành nhà băng nối là nỗi lo ngại lớn. Chất lượng chung của danh mục toàn ngành ngân hàng vẫn đang gây lo lắng. Những giải pháp chính sách nhằm vực dậy sức khỏe của ngành ngân hàng vẫn chưa chứng minh được hiệu quả”. Ngân hàng Thế giới Chuyên gia Lê Xuân Nghĩa kể, ông đã gặp rất nhiều doanh nghiệp thì thấy “phần lớn họ vay tiền ngân hàng ngắn hạn để đầu tư dài hạn, mở rộng quy mô, xây nhà xưởng cho đẹp, xong nhà băng cắt vốn là chết. Suốt từ ải Nam Quan đến mũi Cà Mau tình trạng này rất phổ biến”. Ông nhận xét: “Đấy là sự tham lam về quản lý tài chính”. Ông Lê Phước Vũ, chủ toạ tập đoàn Hoa Sen, kể lại ông thấy nhiều doanh nghiệp đã làm ăn theo kiểu rất chụp giật, từ việc gửi giá trong các giao kèo mua bán, đầu cơ, bất chấp rủi ro hay lợi. Cộng đồng. Song, lòng tham của những doanh nghiệp, như lời ông Nghĩa kể, hay của Phong đang thách thức hệ thống ngân hàng. Trong một cuộc họp gần đây ở Bộ Kế hoạch và Đầu tư, ông Nghĩa dấn: “Chúng tôi thấy bủn rủn vì nợ của các doanh nghiệp (không còn hoạt động) lớn hơn của Vinashin nhiều. Họ biến nhà băng thành con tin, họ vỡ là ngân hàng chết, kéo theo cả nền kinh tế”. Nhà băng Thế giới (WB), trong bản cập nhật kinh tế Việt Nam ban bố cuối tuần trước nhận xét: “Nợ xấu ngành ngân hàng tiếp chuyện là nỗi lo ngại lớn. Chất lượng chung của danh mục toàn ngành nhà băng vẫn đang gây lo âu. Những giải pháp chính sách nhằm vực dậy sức khỏe của ngành ngân hàng vẫn chưa chứng minh được hiệu quả”. Vì lẽ đó, WB nhận xét, những điểm yếu dễ thương tổn của ngành nhà băng vẫn là trở lực cho quá trình hồi phục kinh tế ở Việt Nam. Giữa tuần trước, ông Nghĩa kể, ông và một số nhà kinh tế được Thủ tướng mời gặp để tìm lời đáp cho ba vấn đề thách thức bây chừ nhằm khôi phục đà tăng trưởng kinh tế. Vấn đề thứ nhất, là các ý kiến trong cuộc gặp với Thủ tướng đều nhận định phải hội tụ xử lý nợ xấu để phá băng tín dụng cho năm 2014. Cho dù tăng trưởng tín dụng đạt 12,4% trong năm 2013, song trừ đi lạm phát, đảo nợ… thì tăng trưởng tín dụng ròng là “rất thấp”, tức thị đầu tư của tư nhân là rất thấp. Ông cho biết, hệ thống ngân hàng đã xử lý được một phần ba tổng số nợ xấu bằng dự phòng rủi ro, hạch toán ngoại bảng, và bán nợ cho VAMC. Trong cuộc gặp nói trên, ông Nghĩa kể lại, Thủ tướng khẳng định sắp tới phải xử lý nợ xấu với tốc độ nhanh hơn, hiệu quả hơn. “Hiện giờ muốn tạo ra tiềm năng mới, thoát khỏi chu kỳ tăng trưởng thấp để bước vào chu kỳ tăng trưởng cao hơn, thì phải có những bước đột phá. Một trong số đó Thủ tướng cho rằng, bằng mọi giá đẩy thật nhanh tiến trình xử lý nợ xấu và tái cấu trúc thật mạnh hệ thống ngân hàng. Những nhà băng nào yếu kém phải dứt khoát sáp nhập, thậm chí phải cho vỡ nợ. Bằng mọi cách quyết liệt, Chính phủ sẽ giành lại quyền điều hành một hệ tuần hoàn thân thông đạt, lành mạnh và minh bạch”, ông nói. Vấn đề thứ hai, theo ông Nghĩa, tiến trình cổ phần hóa doanh nghiệp quốc gia sẽ được thúc đẩy nhanh hơn. Ông nhận xét, Thủ tướng đã chỉ đạo chuẩn bị gần như đầy đủ cơ sở pháp lý để cách tân DNNN, đã phê chuẩn 100 đề án trong tổng số 101 đề án; Bộ Tài chính đã ban hành rất nhiều thông tư chỉ dẫn, nên hiện thời chỉ là hành động. Trong cuộc họp đó, ông Nghĩa kể, các chuyên gia khẳng định, canh tân DNNN là dấu hiệu để các nhà đầu tư nước ngoài đánh giá rằng Việt Nam thực sự cách tân chứ không phải nói suông. Vấn đề thứ ba là bình phục thị trường bất động sản. Để làm được điều này, ông cho biết Thủ tướng đã yêu cầu Bộ Xây dựng và ngân hàng nhà nước điều chỉnh lại một số quy định cho gói 30.000 tỉ đồng đang bị chê là rất rắc rối. “Đây là ba vấn đề mà chúng tôi phải nghiên cứu và phải giải đáp để Thủ tướng hội tụ chỉ đạo, và coi đó là trọng điểm chỉ đạo của kinh tế năm nay của Chính phủ”, ông nói. Liệu những cụ sắp tới của Chính phủ nhằm khôi phục thị trường có kích thích lòng tham quay trở lại? Về phía doanh nghiệp, khi được hỏi về cách nhìn của doanh nghiệp tới các thế cách tân của Chính phủ, ông Lê Phước Vũ, Tôn Hoa Sen, nói: “Tôi chuẩn bị hai phương án, nếu trong mấy năm nữa từng lớp tinh hoa của Việt Nam từ những vị lãnh đạo cao nhất, cho đến từng lớp doanh nhân có những người có tâm thực sự, có nghĩa vụ với sơn hà, với đời tương lai, thì tôi tiếp làm nhà buôn; còn không, tôi sẽ về trên núi của tôi ở Lâm Đồng, tôi đã chuẩn bị rồi”. Dĩ nhiên, vế thứ hai là ông Vũ nói vui, song nó cũng là tâm thế của không ít người.