Cần một kỳ thi chung

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) Nguyễn Vinh Hiển cho biết bộ đã nhận được nhiều đề xuất, ý tưởng của các chuyên gia về kỳ thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH-CĐ. Nhiều quan điểm cho rằng trong năm 2014, do thời kì rất gấp gáp nên kỳ thi tốt nghiệp THPT sẽ được tiến hành theo chủ trương mà Bộ GD-ĐT đã công bố và thi tuyển sinh ĐH-CĐ năm nay vẫn là kỳ thi “3 chung” như mọi năm. Ông Hiển cho biết theo các ý kiến góp ý, bắt đầu từ năm 2015, việc thi tốt nghiệp THPT và thi tuyển sinh ĐH-CĐ sẽ có những đổi thay mang tính đột phá. Việc này sẽ được ban bố chậm nhất là ngày 5-9-2014, thời khắc bắt đầu năm học mới để học sinh và phụ huynh có ít ra một năm chuẩn bị. Những đổi thay này bao gồm hình thức thi và đề thi. Theo các chuyên gia, kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2015 sẽ được tiến hành nhẹ nhõm và có thể giao cho các địa phương tổ chức. Tuy nhiên, sẽ có một kỳ thi quốc gia chung nhằm đánh giá chính xác kiến thức, tư duy của thí sinh. Đây sẽ là căn cứ quan yếu để các trường tự chủ tuyển sinh. Theo đó, tuốt luốt học sinh tốt nghiệp THPT có quyền dự thi. Học sinh nộp hồ sơ về Bộ GD-ĐT. Sau đó, trên cơ sở vùng miền, địa phương, bộ sẽ phân học trò về hội đồng thi của các trường ĐH để tham dự kỳ thi quốc gia chung sao cho tiện lợi nhất. Khi có kết quả, các trường sẽ ban bố điểm và những tiêu chí khác ăn nhập để tuyển sinh và thí sinh chỉ phải đăng ký ước muốn sau khi có kết quả thi. Như vậy, với điểm số và tiêu chí tuyển chọn công khai của các ngành/trường, thí sinh sẽ lượng được sức mình đăng ký vào những ngành/trường hiệp nhất chứ không phải “dự đoán” và dựa vào yếu tố may rủi khi nộp hồ sơ vào các trường/ngành như giờ. Theo các chuyên gia, có thể áp dụng 2 kỳ thi (tốt nghiệp THPT và thi quốc gia chung) đồng thời hoặc chỉ ứng dụng năm đầu đổi mới (2015) rồi sau đó chỉ còn lại kỳ thi quốc gia duy nhất. Khi đó, đề thi sẽ có một số lượng câu hỏi mang tính chất cơ bản, không đánh đố để hồ hết học trò đỗ tốt nghiệp THPT. Những câu hỏi nâng cao sau đó sẽ đánh giá năng lực thật sự của học sinh đạt điểm số xét tuyển vào ĐH-CĐ. Một trong những nội dung mới được các chuyên gia đưa ra là kỳ thi nhà nước sẽ hướng tới đề thi (chỉ có một bài thi) và cách thức tổ chức tương tự như thi SAT ở Mỹ, thi tiếng Anh (TOEFL, IELTS…). Có nghĩa là quờ quạng môn học ở cấp học THPT sẽ được đưa vào một bài thi chung với các phần thi là các môn học. Được biết, ĐHQG Hà Nội và ĐHQG TP HCM đã có kế hoạch gộp các môn thi vào một bài thi như thi SAT ngay trong năm nay nếu được bộ giao quyền tự chủ về tuyển sinh. Một số năm trước mắt tổ chức thi chung, có thể thi 4 bài: toán và tư duy logic; khoa học từng lớp (văn, sử, địa, giáo dục công dân); khoa học thiên nhiên (lý, hóa, sinh, kỹ thuật) và ngoại ngữ (ở các thành thị khuyến khích thí sinh thi tiếng Anh theo TOEFL, IELTS, tiếng Pháp TCF hoặc DELF… rồi quy đổi điểm sang hệ của Việt Nam). Đề thi, thang điểm được thiết kế sao cho các trường, các ngành có thể lấy làm thước đo để xét tuyển. Những trường, ngành đặc thù có thể đưa ra các tiêu chí phụ khác hoặc tổ chức thi thêm để tuyển sinh. Phản hồi những ý tưởng đổi mới thi cử, Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển cho biết các gợi ý này cũng thích hợp với những nội dung trong dự thảo phương án thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH-CĐ của Bộ GD-ĐT. “Chúng tôi đã thành lập 2 trọng điểm kiểm định chất lượng giáo dục ở ĐHQG Hà Nội và ĐHQG TP HCM. Hai đơn vị này đã có kế hoạch khai triển hình thức thi nói trên. Tuy nhiên, việc ứng dụng hình thức thi này cần có lịch trình sao cho việc đổi mới hình thức thi phải thích hợp với đổi mới nội dung, chương trình và phương pháp dạy học, rà soát, đánh giá” - ông Hiển nói. Thay thế tiêu chí điểm sàn Nhiều ý kiến cho rằng đối với tuyển sinh ĐH-CĐ, điểm sàn cần được thay thế bằng các tiêu chí khác. Các trường ngoài công lập nhiều năm tuyển không đủ chỉ tiêu có thể đưa ra tiêu chí thay thế cho điểm sàn, chả hạn chuyên ngành liên tưởng đến môn học nào nhiều thì bài thi môn đó phải có điểm số cao theo quy định là bao nhiêu.