Đua nhau khoái… “một cục”!

Diễn ra đều khắp Phạm Tuyết Hạnh trước đây làm kế toán cho một công ty nhà nước tại quận Cầu Giấy, Hà Nội, sau công ty cổ phần hóa và đến nay khi doanh thu của công ty khó khăn, phòng kế toán cụm lại và có ba người thuộc diện thải hồi. Ngoài trưởng phòng và phó phòng, năm viên chức kế toán sẽ có ba người nghỉ. Nhiều người nghe đồn bể quỹ nên muốn lãnh BHXH một cục cho chắc ăn. Ảnh: TL Đang sẵn công việc kinh dinh riêng, Hạnh xin nghỉ để tập kết vào công việc kinh dinh của gia đình. Tuy nhiên, chị băn khoăn về 15 năm đóng bảo hiểm tầng lớp (BHXH) sẽ được xử lý thế nào khi chị không chắc chắn sẽ đi làm cho các doanh nghiệp nữa hay không. “Nhiều người tham vấn cho tôi là xin về một cục rồi nếu đi làm lại thì tính tiếp. Đó là tuyển lựa thông minh”, Hạnh kể họ khuyên thế. Rốt cục Hạnh đã làm thủ tục để xin “nghỉ một lần”. Với 15 năm đóng BHXH, mức trợ cấp chị Hạnh đọc thêm nhận được là 22,5 tháng lương bình quân đóng BHXH trong năm năm gần nhất. Nhẩm tính trong năm năm trở lại đây, mức tiền lương bình quân đóng BHXH của chị khoảng 3 triệu đồng/tháng thì chị Hạnh nhận được 67,5 triệu đồng. “Đó là một khoản tiền không nhỏ, tôi quyết định làm chế độ về một lần, nếu sau đi làm công ty trở lại thì bắt đầu đóng vì tôi vẫn còn đủ tuổi để đóng đủ 20 năm, vẫn nhận được lương hưu”, chị Hạnh thông tõ. Tương tự, anh Hữu Nhất, nhân viên dàn trang của một cơ quan báo chí lớn đóng trên địa bàn TP.HCM, cũng quyết định lãnh một cục, sau khi chấm dứt hợp đồng với đơn vị cũ, vì lý do giải tán. Anh Nhất cho rằng, sau này đóng thêm cũng không muộn, vì anh mới 37 tuổi. “Đóng lại tôi vẫn dư vang năm để có thể lãnh lương hưu. Vậy vì sao không cầm trước hơn 100 triệu tiền trợ cấp sau 16 năm làm việc”, anh Nhất tính nết. Không chỉ có những cần lao có trình độ chọn hướng lãnh một cục, rồi tái đóng BHXH, mà bây giờ có không ít công nhân chọn cách tính trên. “Nhiều công nhân gắn bó với công ty hơn chục năm, thiên nhiên nộp đơn xin nghỉ việc để chờ hưởng BHXH một lần. Thật khó hiểu”, ông Trần Trung Hậu, trưởng phòng nhân sự một công ty ở khu công nghiệp Tân Bình, đã phải thốt lên như vậy. Theo tìm hiểu, hiện tượng công nhân xin nghỉ việc hàng loạt để được hưởng một cục, cũng đang xảy ra tại nhiều doanh nghiệp ở các khu công nghiệp Bình Dương và Đồng Nai, cũng như ở cả Cần Thơ. Chắc ăn hay sai lầm? Khi người viết bài cố hỏi cho bằng được nguyên do sâu xa mặc cả anh Nhất và chị Hạnh quyết định lãnh trợ cấp BHXH một cục thì được “nói nhỏ”: Lãnh trước cho chắc! Riêng chị Nguyễn Hoàng Linh, một công nhân may có kinh nghiệm 13 năm trong nghề thì san sẻ, chị có cảm giác không ổn định về ngày mai của nghề may, trong điều kiện đơn hàng của các doanh nghiệp ngày càng khan hiếm. Trong đó, hiện tại có không ít doanh nghiệp may mặc đang cố cầm cự cho qua ngày, lương công nhân tụt giảm… thành ra, theo chị Linh, giả như hai năm nữa mất việc thì chị đã 35 tuổi, chẳng thể đóng đủ để nhận được lương hưu, nên năm qua chị đã quyết định nhận một cục. Để năm nay đóng lại mới mong vừa đảm bảo có thể đóng đủ năm theo quy định, vừa có thêm vài chục triệu làm vốn cho gia đình. “Vậy là nhất cử lưỡng tiện”, chị Linh nói. Chuyện người lao động “quyết” lãnh một cục theo tìm hiểu của chúng tôi là không hề vi phạm luật. Bởi luật ghi tại đây rõ, một trong những trường hợp được nhận trợ cấp BHXH một lần là người lao động có thời kì đóng BHXH dưới 20 năm nghỉ việc mà trong vòng một năm không có việc làm tại doanh nghiệp thuộc diện phải đóng BHXH tấm. Nếu nhận khoản trợ cấp này, thời gian đã đóng BHXH xem như chơi còn; sau này nếu tiếp tục đi làm, đóng BHXH thì phải tính lại từ đầu. Với quy định trên, không ít các cán bộ trong ngành cần lao khuyến cáo: người cần lao chỉ thấy lợi ích trước mắt mà không nghĩ đến ngày mai lâu dài. Nhận trợ cấp hiện giờ, về già nhiều khả năng không có lương hưu, vì không phải ai cũng luôn trơn tru trong công việc. Cái lợi của việc không lấy một cục là, nếu người cần lao đã tham gia BHXH đủ 20 năm, khi hết tuổi hoặc mất sức cần lao, không còn khả năng tạo ra thu nhập nữa thì được hưởng chế độ hưu trí suốt đời. Chỉ vì ích trước mắt, một số người đã chối bỏ những điều kiện tốt nhất mà chính sách đã tạo cho họ. Đây là tuyển lựa sai trái. Trong khi ý kiến của không ít cán bộ ngành lao động cho rằng quyết định lãnh một cục là sai lầm, thì bà Nguyễn Thị Mai Hương, trưởng phòng chế độ BHXH (BHXH Hà Nội) cho biết: hiện tượng lãnh trợ cấp BHXH một lần thực tiễn đang xảy ra và hiện tượng này xảy ra ngày một nhiều. “Bây giờ luật BHXH đang được sửa để hướng tới đích bảo lưu thời kì đóng BHXH, hạn chế giải quyết hưởng một lần”, bà Hương khẳng định. Quả là trái ngược!