Ám ảnh và hành động

Tuy nhiên, trước sự hoảng loạn của đám đông, những nhà đầu tư khác lại hành động ngược lại. Với thanh khoản tăng lên gần 4.000 tỷ đồng cho thấy câu nói "tham lam khi người ta sợ hãi" có phần xoành xoạch đúng. Theo thống kê, các CTCK đã mua ròng hơn 251 tỷ đồng, còn khối ngoại thì dốc khoảng 521 tỷ trong những phiên mà chứng khoán Việt Nam giảm điểm. Đây là nhịp không thể tốt hơn để mua vào cổ phiếu tốt với giá rẻ. Các chuyên gia chứng khoán khẳng định đây là dấu hiệu cho thấy thị trường vẫn có nhiều điểm tích cực. Sợ hãi và hoảng loạn thực tại thì những nhà đầu tư cá nhân, lớn nhỏ còn nắm giữ chứng khoán đã bị lỗ khá nặng đến vài chục phần trăm nếu mua đuổi giá ở mức cao và thoát ra không kịp. Họ (những nhà đầu tư cá nhân) vẫn là những tay chơi chủ lực trên TTCK trong thời gian qua. Tuy nhiên, đây cũng là điều bất lợi khi "cái chết bất thần" ập đến, những nhà đầu tư này chẳng thể nào gánh chịu rủi ro, thua lỗ nặng được nên đành phải bán ra bằng mọi giá. Hơn thế nữa, nhà đầu tư cá nhân cứ tưởng chứng khoán là dễ ăn, luôn ùa vào theo tâm lý bầy đàn, lướt sóng ngắn hạn, kiếm lời rồi nhảy sang lĩnh vực khác. Một khi thị trường diễn biến bất ngờ, đột ngột như vừa qua nếu không thoát được hàng nhanh, nhiều người vô tình phải chấp nhận nắm giữ lâu dài mà không biết khi nào mới tăng trở lại. Thị trường lúc này hoàn toàn bị đảo ngược so với thời điểm tăng, cứ mua là thắng, giờ thì càng mua càng lỗ. Các nhà đầu tư nhỏ lẻ chỉ dám mua vào khối lượng thấp để thăm dò thị trường chứ không dám dốc hết tiền vào chứng khoán. Một số chấp nhận rủi ro, mạo hiểm cao thì mua ở mức giá cổ phiếu hiện tại được xem là rất quyến rũ. Mặc dù trong ngắn hạn, rất khó đoán chứng khoán sẽ như thế nào, nhưng lâu dài, nhiều người dám mua vào thì có thể sẽ lãi rất lớn. Dòng tiền trên TTCK luôn luân chuyển từ túi người này sang account của người khác. Nhà đầu tư vui khi thắng trận, nhưng lại mau chóng rầu rĩ khi thua lỗ là điều khó thể biết trước được. Tỉ dụ trong phiên ngày 8/5, tâm lý đám đông phản ứng thái quá khiến thị trường mất đi khoảng 3 tỷ USD. Trương mục của nhà đầu tư có cổ phiếu giảm sàn bốc hơi từ 7 - 10%, đó là điều khôn xiết khủng khiếp. Nhà đầu tư chẳng thể nào gánh chịu rủi ro Tuy nhiên, ngày hôm sau, 9/5, thị trường đã lấy lại được khoảng 50% giá trị đã mất thì những người bắt đáy hôm trước được hưởng gần như trọn vẹn. Có thể nói, tâm lý bầy đàn có thể tốt khi thị trường tăng, nhưng cũng rất hiểm khi thị trường giảm. Đó là những mâu thuẫn, giằn vặt, giằng co, hưng phấn, hoảng sợ… đều chứa đựng trong mọi thành phần tham dự đầu tư trên TTCK. Điều này tưởng như vô lý, nhưng lại luôn có lý khi thị trường có thể tăng điểm ào ạt trước sự ngỡ ngàng thì nó cũng sụt giảm, lao dốc trong sự bất lực sợ hãi của nhà đầu tư. Cơ hội hay thử thách? thực tại, những cú sốc diễn ra nhanh và mạnh là nhà đầu tư không làm chủ được tâm lý của mình nên chỉ thấy giá xuống là đặt lệnh bán tháo bằng mọi giá. Hồ hết nhà đầu tư đặt lệnh bán vì lo ngại không biết mai sau sẽ ra sao. Tuy nhiên, trong rủi ro luôn có nhịp. Việc phản ứng quá đà của tâm lý bầy đàn khiến cả thị trường không thể chống đỡ nổi, nhưng vẫn có nhà đầu tư mua vào khối lượng lớn. Các chuyên gia đều cho rằng nền kinh tế vĩ mô vẫn đang ổn định và có nhiều chuyển biến tích cực, nhiều doanh nghiệp đạt lợi nhuận trong quý I vượt cả năm trước mà giá cổ phiếu lại về quá thấp thì đó là điều vô lý. Trong khi đó, nhà đầu tư nước ngoài sau khi chốt lời đã dốc hết tiền mua vào, sao chúng ta lại phải bán ra bằng mọi giá? Ông Phan Dũng Khánh, Trưởng phòng Môi giới Công ty chứng khoán Maybank Kim Eng, cho rằng khối ngoại mua mạnh khi thị trường giảm điểm sâu là một dấu hiệu tốt của thị trường. Họ đã phân tích các nhân tố tác động đến thị trường trước khi quyết định mua hay bán. Động thái của khối ngoại sẽ góp phần trấn an tâm lý cho các nhà đầu tư giúp thị trường phục hồi. Như vậy, sự lao dốc của thị trường cho thấy cơ cấu nhà đầu tư dự thị trường chứng khoán Việt Nam đích thực có vấn đề. Một thị trường bị chi phối đến gần 90% nhà đầu tư cá nhân chủ nghĩa, nhỏ lẻ thì khó thể nào tăng trưởng vững bền được. Chỉ cần thông báo bất lợi, chẳng ảnh hưởng đến nền kinh tế, mà đã đua nhau bán tháo. Trái lại những tay chơi chuyên nghiệp sẵn sàng mua vào với khối lượng lớn, đi ngược với xu hướng thị trường. Điều đó cho thấy, dịp vẫn nhiều hơn là thách thức trong bối cảnh hiện nay. Theo Sơn Long Thời báo kinh doanh